Skip to main content

Posts

Chiêu Quân mộ - Phan Huy Ích

Chiêu Quân mộ 昭君墓 • Mộ Chiêu Quân Tần Thành lĩnh bạn thảo mông nhung, Kiến chỉ Minh Phi táng lũng trung. Thuế trướng túng nhiên liên bạc mệnh, Hương liêm hà tự lão thâm cung. Liễu my linh lạc hàm thu lộ, Cầm vận thê thanh yết sóc phong. Thiên cổ mạn cừu Diên Thọ hoạ, Phi thường nhan mạo bút nan công. Phan Huy Ích Dịch nghĩa Ven núi thành Tần cỏ um tùm, Người ta chỉ mộ Minh Phi táng trong thung lũng. Dù trướng nhung có thương người bạc mệnh, Sao bằng hộp phấn cứ chết già trong cung. Mày liễu ủ rũ ngậm móc mùa thu, Tiếng chim thánh thót như khúc đàn thê lương nghẹn ngào gió bắc. Muôn đời cứ chê oán bức hoạ của Diên Thọ, Song dung nhan phi thường thì bút cũng khó vẽ nổi. Chiêu Quân là cung nhân của Hán Nguyên Đế, tên là Vương Tường, sau bị vua đem gả cho vua Hung Nô để kết hoà hiếu. Nàng chết ở Hung Nô, để lại một bi kịch thảm xót. nguồn : thivien.net
Recent posts

HẬN NAM QUAN

HẬN NAM QUAN Hoàng Cầm Một đêm giăng mờ lạnh lẽo. Tiếng tiêu nào trên ngàn xa văng vẳng trong sương. Trên một khu rừng gần Ải Nam Quan, chi chít cây cối, có một bóng đen vạch cây, rẽ lá tìm đường. Gần chỗ ấy, Nguyễn Phi Khanh bị giam trong một cái cũi lớn. Lúc đó đã nửa đêm. Bốn bề tịch mịch. Duy có tiếng tiêu vẫn réo rắt, não nùng. Thỉnh thoảng có tiếng mõ cầm canh xa xa. Hồi lâu, Phi Khanh hơi cử động và ngồi dậy. Phi Khanh: Đây biên giới hai nước thù đẫm máu Đây Nam Quan con mắt khép tình thâm Lối qua lại của một loài cuồng khấu Là Nam Quan chua xót bóng nghìn năm. Đây Nam Quan chốn biên thùy lạnh lẽo Hồn thuở xưa lay động bóng chinh kỳ Ai đi sứ nơi quê người lẽo đẽo Cỏ hoa rừng dâng lệ khóc phân ly. Đây Nam Quan những u hồn thấp thoáng Đứng đầu non trông rỏi bóng quê hương Đây Nam Quan anh hùng xưa lãng vãng Trỏ sang Tàu vẽ máu trên đường gươm. Đây Nam Quan, nơi tướng quân họ Lý Đuổi quân thù để cứu lấy giang san Lại phóng xá cho giống người tiểu kỷ Rút binh về, múa tít lưỡi gươm l

Cười người ta khóc

Cảnh Công nước Tề đi chơi núi Ngưu Sơn, trèo lên mặt thành, đứng ngắm trông rồi tràn nước mắt vừa khóc vừa nói: - Đẹp quá chừng là nước ta! Thật là sầm uất, thịnh vượng! Thế mà nỡ nào một tuổi một già bỏ nước này mà chết đi. Giả sử xưa nay, người ta cứ sống mãi, quả nhân quyết không bỏ nước Tề mà đi nơi khác. Lã Sử Không, Lương Khưu Cứ thấy vua khóc cũng khóc và nói rằng: - Chúng tôi đội ơn vua có cơm rau mà ăn, có ngựa hèn, xe xấu mà cưỡi, cũng còn chẳng muốn chết, huống chi là nhà vua. Một mình Án Tử đứng bên cạnh cười. Cảnh Công gạt nước mắt, ngoảnh lại hỏi Án Tử rằng: - Quả nhân hôm nay đi chơi thấy cảnh mà buồn. Không và Cứ đều theo quả nhân mà khóc, một mình nhà ngươi cười là cớ làm sao? Án Tử thưa: - Nếu người giỏi mà giữ mãi được nước này thì Thái Công, Hoàn Công đã giữ mãi. Nếu người mạnh mà giữ được nước này, thì Linh Công, Trang Công đã giữ mãi. Mấy vua ấy mà giữ mãi thì vua nay chắc cũng mặc áo tơi, đội nón lá đứng giữa cánh đồng lo việc làm ruộng, có được đâu chỗ này đứng,

Cửu nhật Tề sơn đăng cao 九日齊山登高 • Lên núi Tề ngày mùng chín

 Cửu nhật Tề sơn đăng cao 九日齊山登高 • Lên núi Tề ngày mùng chín 九日齊山登高   江涵秋影雁初飛, 與客攜壺上翠微。 塵世難逢開口笑, 菊花須插滿頭歸。 但將酩酊酬佳節, 不用登臨恨落暉。 古往今來只如此, 牛山何必獨沾衣。 Cửu nhật Tề sơn đăng cao Giang hàm thu ảnh nhạn sơ phi, Dữ khách huề hồ thướng thuý vi. Trần thế nan phùng khai khẩu tiếu, Cúc hoa tu sáp mãn đầu quy. Đãn tương mính đính thù giai tiết, Bất dụng đăng lâm hận lạc huy. Cố vãng kim lai chỉ như thủ, Ngưu sơn hà tất độc triêm y. Dịch nghĩa Sông ôm bóng mùa thu, nhạn mới bắt đầu bay đi tránh rét, Cùng khách tha hương đem bầu rượu lên núi đồi. Cõi trần khó gặp lúc hé miệng cười, Phải nên gắn hoa cúc đầy đầu đem về nhà. Chỉ nên say tuý luý đối đãi với tiết đẹp trời, Không muốn lên đấy ngồi sầu hận ánh tà dương. Xưa qua giờ lại chỉ có như vậy thôi, Việc gì một mình đứng trên núi Ngưu khóc ướt cả áo. Cửu nhật là trùng dương, tiết ngày mồng 9 tháng 9 âm lịch, ngắm hoa uống rượu. Ngưu sơn Núi ở nước Tề, đời Xuân Thu, Tề Cảnh Công lên núi trông về cố quốc mà khóc. Bản dịch của Hải Đà Sông thu lồng bóng nhạn m

Tiết Trùng Cửu

Lễ Ông Bà ngày xưa của ta Sau Tết Trung Thu là Tết Trùng Cửu, chữ Tết do chữ Tiết đọc trại ra mà thành. Tiết 節 là Thời Tiết 時節 chỉ Khí hậu có liên quan đến mùa màng. Tiết cũng có nghĩa là ngày lễ Tết trong năm. Một năm có mấy cái Tết lớn. Nguyên Đán là cái Tết lớn nhất mở đầu cho một năm nằm trong tháng Giêng, Thanh Minh là Tết nằm trong tháng 3, Đoan Ngọ là Tết của tháng 5, Tháng 8 thì có Tết Trung Thu và Tháng 9 thì ta có Tết Trùng Cửu. Trùng Cửu, Trùng là Trùng lắp, là lặp lại. Cửu là số 9. Nên Trùng Cửu 重九 là 2 số 9 được lặp lại, tức là ngày mùng 9 tháng 9 Âm lịch. Theo Kinh Dịch thì số 9 thuộc Dương, nên Trùng Cửu còn được gọi là Trùng Dương 重陽. Đây là cái Lễ tiết cuối cùng sau mùa thu hoạch, rồi trời sẽ trở lạnh để vào đông cho đến Tiết Đông Chí về, sẽ lại chuẩn bị để đón mừng năm mới! Ngoài việc được gọi là Tiết Trùng Dương 重陽節 ra, Trùng Cửu còn được gọi là Tiết Đạp Thu 踏秋節, có nghĩa là Đạp lên lá vàng khô của mùa Thu, tức là Đi dạo chơi trong mùa Thu trước khi trời trở lạnh. Tr